اهمیت ترسیب کربن خاک در کاهش تغییرات اقلیمی

پس از انقلاب صنعتی افزایش قابل توجهی در گازهای گلخانه ای ایجاد شده است. در جدول ۱، تغییرات غلظت گازهای کمیاب پس از انقلاب صنعتی ارائه شده است. غلظت CO2 از ۲۸۰ ppm در سال ۱۷۵۰ به ppmv 367 در سال ۱۹۹۹ رسید و در حال حاضر با نرخ ۱/۵ ppmv/year یا ۳/۳PgC/year در حال افزایش است.

یک Pg معادل پتاگرم و مساوی یک بیلیون تن می باشد. غلظت متان(CH4) اتمسفری افزایشی از حدود ۷۰۰ تا ppbv 1745 در محدوده زمانی گفته شده داشته است که نرخ رشدی معادل ۷ ppbv/yr است. به همین ترتیب در بازه زمانی ذکر شده، غلظت اکسیدنیترو و CFC’s افزایش داشته است.

افزایش چشمگیر CO2 و گازهای گلخانه ای، باعث بالا رفتن میانگین دمای جهانی از اواخر قرن ۱۹ شده است. این تغییرات سبب کاهش ذخیره کربن آلی خاک، کاهش استحکام ساختمان خاک، کاهش مقاومت خاک در برابر فرسایش ناشی از روان آب سطحی، اختلال در چرخه آب، چرخه عناصر کربن(C), نیتروژن(N)، فسفر(P)و گوگرد(S) شود و بدین لحاظ اثرات نامطلوب بر محیط زیست بگذارد.

*منابع افزایش غلظت گازهای اتمسفری

انتشار گاز CO2 ناشی از سوخت های فسیلی در خلال قرن بیستم افزایش چشمگیری داشته است.

برخی عملکردهای ذخیره کربن خاک در طبیعت را می توان به شرح زیر بیان نمود؛

• منبع مواد مغذی اصلی گیاه (Mo،Zn،S،P،N)
• منبع تراکم بارهای الکتریکی سطحی و مسئول تبادل یونی به عنوان بانک عناصر مغذی خاک
• قابلیت جذب آب در پتانسیل های کم رطوبت و در اختیار گیاه قرار دادن آن
•تقویت کننده و مقاوم نمودن خاکدانه ها در برابر فرسایش خاک
• عامل افزایش ظرفیت نفوذ آب در خاک
• بستری برای انرژی موجودات زنده خاک است که منجر به افزایش تنوع زیستی خاک می شود.
• افزاینده قابلیت بافری در برابر نوسانات ناگهانی pH خاک
• تعدیل کننده دمای خاک از طریق اثر آن بر رنگ خاک و آلبدو

آثار برون منطقه ای ذخیره کربن خاک که از نظر اقتصادی و محیط زیستی دارای اهمیت است، شامل موارد زیر می باشد:

• کاهش بار رسوب در نهرها و رودخانه ها
• تصفیه کننده آلاینده های شیمیایی ناشی از فعالیت های کشاورزی
• راکتورهایی برای تجزیه زیستی آلاینده ها
• ایجاد بافرهایی برای انتشار GHGs از خاک به اتمسفر

انتشارگازهای گلخانه ای ناشی از تغییر کاربری زمین شامل جنگل زدایی،سوزاندن زیست توده، تبدیل اکوسیستم های طبیعی به کشاورزی، زهکشی تالاب ها و کشت خاک است. بدین لحاظ تخلیه ذخیره کربن آلی خاک سبب انتقال ۷۸±۱۲ PgC به جو گردیده است. برخی از خاک های کشت شده نیم تا دو سوم از ذخیره اولیه SOC معادل ۳۰-۴۰MgC/ha0(یک مگاگرم = ۱ تن) از دست داده اند. تخلیه کربن خاک با تخریب خاک تشدید و با سوء استفاده از زمین و سوء مدیریت خاک تشدید می شود. بنابراین، اتخاذ روش های کاربردی مدیریت توصیه شده (RMPs) در خاک های کشاورزی، غنی سازیCO2 اتمسفر را کاهش می دهد ودر عین حال تأثیرات مثبتی برامنیت غذایی،صنایع کشاورزی، کیفیت آب و محیط زیست دارد.

بخش قابل توجهی از مخزن تخلیه شده SOC را می توان از طریق تبدیل زمین های حاشیه ای به کاربری های پایدار، اتخاذ خاک ورزی حفاظتی با گیاهان پوششی و مالچ بقایای گیاهی، چرخه مواد مغذی از جمله استفاده از کمپوست و کود، و سایرسیستم های مدیریت پایدار بازسازی کرد. مقادیر اندازه گیری شده ترسیب کربن خاک از طریق اتخاذ RMPs از ۵۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم در هکتار در سال متغیر است. پتانسیل جهانی ترسیب کربن، از طریق این روش ها معادل ۰/۹ ± ۰/۳PgC/yr است، که ممکن است یک سوم تا یک چهارم افزایش سالانهCO2 اتمسفر که معادل حدود ۳/۳PgC/yr است را جبران کند. پتانسیل تجمعی ترسیب کربن خاک در طی ۲۵-۵۰ سال ۳۰-۶۰Pg است.

در نتیجه ترسیب کربن خاک یک راهبرد واقعا برد-برد است. این فرایند، خاک های تخریب شده را احیا می کند،تولید زیست توده را افزایش می دهد، آب های سطحی و زیرزمینی را تصفیه می کند و با جبران انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از سوخت فسیلی، میزان غنی سازیCO2جو را کاهش می دهد.

ReplyForward