تکنولوژی ساخت هواپیما، علاوه بر قاره آمریکا و اروپا، به آسیا نیز راه پیدا کرده است. دو کشور چین و ژاپن، از فعالان عرصه ساخت هواپیما در آسیا به شمار می‌روند. مهمترین شرکتی که از رقبای جدی ایرباس و بوئینگ محسوب می‌شود، شرکت کوماک می‌باشد. در این مقاله قصد داریم تا با این شرکت چینی و شرکت میتسوبیشی ژاپن آشنا شویم.
شرکت کوماک (COMAC)
شرکت کوماک در تاریخ ۱۱ می ۲۰۰۸ در شهر شانگهای چین تاسیس شد. همان‌طور که گفته شد، کوماک (COMAC) یا China State-owned Aerospace Manufacturer، مهمترین رقیبِ آسیاییِ دو غول سازنده هواپیما، بوئینگ و ایرباس محسوب می‌شود.
تایپ‌های ساخته شده توسط این شرکت عبارتند از C919، ARJ21 Xiangfeng و C929*.
هواپیمای ARJ21 Xiangfeng، اولین تایپی می‌باشد که توسط این شرکت تولید شد که شامل دو گونه ARJ21 Xiangfeng 700 و ARJ21 Xiangfeng 900 است. این تایپ، یک تایپ باریک پیکر، منطقه ای(Regional)، کوتاه بُرد و تک راهروی مشابه MCDonnell Douglas MD80/90 می‌باشد که می‌تواند حداقل ۷۸ و حداکثر ۹۰ مسافر را جابجا کند.
دومین و مهمترین تایپ ساخته شده توسط کوماک، هواپیمای C919 می‌باشد. این تایپ که به تازگی صلاحیت پروازی خود و مجوز جهت انجام پرواز را دریافت کرده است، یک تایپ باریک پیکر هم رده “ایرباس ۳۲۰” و “بوئینگ ۷۳۷” محسوب می‌شود که پروژه طراحی و ساخت آن در سال ۲۰۰۸ کلید خورد و در سال ۲۰۱۱، ساخت آن آغاز شد. این هواپیما، ۱۵۶ تا ۱۶۸ مسافر را می‌تواند در مسافت ۳۰۰۰ ناتیکال مایلی (حدود ۵۵۰۰کیلومتر) جابجا کند.
همان‌طوری که در دو مقاله “آشنایی با کمپانی ایرباس و سایر شرکت‌های اروپایی تولیدکننده هواپیما” و “سازندگان آمریکایی هواپیما: بوئینگ و مک دانل داگلاس” اشاره شد، دو شرکت عظیم ایرباس و بوئینگ، بزرگ‌ترین سازندگان هواپیما در جهان به شمار می‌روند. تایپ‌های A320 و B737، دو تایپ این شرکت می‌باشند که از جهات مختلف از جمله تعداد مسافر، رده بندی هواپیما، تعداد موتور، حداکثر مسافت قابل پیمودن و… بایکدیگر مقایسه می‌شوند. هواپیمای کوماک C919، جدیدترین تایپی است که در این مقایسه قرار می‌گیرد.
بسیاری از ابزارها، دستگاه‌ها و سیستم‌های بکارگرفته شده در این هواپیما از جمله موتورهای پیشران آن (که از نوع CFM ساخت شرکت Rolls Royce می‌باشند)، سیستم‌های اویونیکی، فرامین پرواز (که از نوع SideStick*¹ می‌باشد) و…، همان سیستم‌های بکاررفته در A320 و B737 می‌باشند بطوری‌که بسیاری از کارشناسان هوانوردی بر این باورند که هواپیمای C919، ترکیبی از A320 و B737 و نسخه بهینه شده این دو تایپ می‌باشد.
طبق آمار تا به امروز، ۵۸۳ فروند از این هواپیما توسط شرکت های هواپیمایی مختلفی سفارش داده شده است که باتوجه به اینکه این هواپیما به تازگی صلاحیت پروازی خود را دریافت کرده است، تنها یک فروند از آن تحویل China Eastern Airlines شده است. پیش‌بینی می‌شود که این هواپیما در بهار ۲۰۲۳ وارد چرخه عملیاتیِ عادی شود.*²
پ.ن*¹: درصورتیکه با SideStick آشنایی ندارید، می‌توانید به مقاله “خانواده ایرباس۳۲۰، موفق ترین خانواده هواپیما در جهان” مراجعه کنید.
پ.ن*²: بر طبق مقاله “China’s C919 passenger jet completes first commercial flight from Shanghai to Beijing“، هواپیمای C919 در تاریخ ۲۸ می ۲۰۲۳ اولین پرواز رسمی خود را از شانگهای به مقصد پکن انجام داد.
جهت آشنایی بیشتر با این هواپیما و تاریخچه توسعه آن به مقاله “China’s C919 timeline 2008-23: first commercial flight 15 years in the making” مراجعه کنید.
کِرِیک(CRAIC)
سومین تایپ تولیدشده توسط شرکت کوماک، C929 یا CRAIC CR929 می‌باشد. تولید و طراحی این تایپ ( که یک تایپ پهن پیکر، دور برد و دو راهرو است)، حاصل همکاری مشترک بین چین و فدراسیون روسیه (Comac and UAC) بود.(رجوع شود به مقاله “فدراسیون روسیه، کهنه کار تولید هواپیما”) نمونه اولیه (Prototype) این هواپیما در سپتامبر ۲۰۲۱ تولید شد و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۵، اولین پرواز آزمایشی خود را انجام داده و از سال ۲۰۲۸، وارد خط تولید انبوه شود.
شرکت هوانوردی میتسوبیشی (Mitsubishi)
شرکت هواپیماسازی میتوسبیشی تحت مالکیت کشور ژاپن، در تاریخ ۱ آوریل ۲۰۰۸ تاسیس شد. ۶۴ درصد سهام Mitsubishi Aircraft Company، برای MHI(Mitsubishi Heavy Industries)، مجموعا ۲۰د رصد برای دو شرکت Toyota Motor Corporation و Mitsubishi Corporation (هرکدام ۱۰درصد) و سایر سهام این شرکت برای Development Bank of Japan ،Sumitomo Corporation و .Mitsui & Co می‌باشد.
تنها تایپ تولید شده توسط این هواپیما، Mitsubishi SpaceJet می‌باشد که به MRJ معروف است و دارای سه گونه MRJ90/M90، MRJ70/M70 و MRJ10/M100 می‌باشد. تاکنون هفت فروند MRJ90/M90 و یک فروند MRJ70/M70 آزمایشی ساخته شده است که هم‌اکنون پروژه تولید این هواپیما توسط این شرکت کنسل شده است.
در این مقاله سعی داشتیم تا با تاریخچه تولید و طراحی هواپیما در قاره آسیا آشنا شویم و شرکت کوماک و شرکت هوانوردی میتسوبیشی را معرفی کردیم. در انتها از شما دعوت می‌کنم که درصورتیکه به مطالعه درباره هواپیماهای مسافربری روسی نیز علاقه دارید به مقاله “فدراسیون روسیه، کهنه کار تولید هواپیما” مراجعه کنید. سپاس از همراهی شما.
