سلام دوستان، چه خبر؟! با یکی دیگه از سری مقالات روانشناسی سایت کارجویا در خدمتتون هستم. امروز قرار است در رابطه با فوبیا و فوبی های خاص براتون صحبت کنم. احتمالا براتون پیش اومده که در جایی اسم فوبیا به گوشتون خورده باشد ولی معنی اون رو نمیدونستید.
خب ما امروز اینجاییم تا این مسئله رو براتون باز کنیم؛ فوبیا یا فوبی به زبان ساده به معنی ترس غیر منطقی مرتبط با شیء یا موقعیت خاصی است. ترسیدن از چیز هایی مانند عنکبوت ها یا موقعیت هایی با فضای بسته یا ارتفاعات، شایع است یا دست کم افراد گرایش دارند از آن ها اجتناب کنند.
در ادامه بیشتر راجب فوبیا و فوبی های خاص صحبت میکنیم؛ پس اگر شما هم دوست دارید تا در این باره اطلاعات بیشتری بدست آورید با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید. بیشتر از این پر حرفی نمیکنم، برین سراغ ادامه این مقاله.
میتوانید در کارجویا مقالات بیشتری نیز بخوانید، برای این کار کافی است به بخش دسته ها بروید و از آن جا دسته مورد علاقه خود را انتخاب کنید و شروع به خواندن مطالب مربوط به آن دسته کنید.
فوبی های خاص
همان طور که گفتیم فوبی یا فوبیا ترس غیر منطقی مرتبط با شیء یا موقعیت خاصی است. اما در فوبی های خاص، ترس یا اضطراب به قدری شدید است که ناتوان کننده میشود. افراد مبتلا به فوبی های خاص برای اجتناب از شیء یا موقعیتی که از آن میترسند، از هیچ کوششی فروگذار نمیکنند.
اگر آن ها نتوانند اجتناب کنند، آن موقعیت را با اضطراب و ناراحتی زیاد تحمل میکنند. فوبی خاص، همچون تمام اختلالات اضطرابی، ناراحتی چشمگیری ایجاد میکند. به علاوه، این اختلال زودگذر نیست، بلکه باید حداقل به مدت ۶ ماه ادامه داشته باشد تا تشخیص را موجه سازد. تقریبا هر چیزی یا موقعیتی، از رانندگی گرفته تا تزریق، میتواند هدف فوبی را تشکیل دهد.
با اینکه فهرست فوبی های خاص میتواند بی انتها باشد، ولی آن ها در چهار طبقه عمده جای میگیرند: حشرات و حیوانات، محیط طبیعی (طوفان یا آتش)، خون _ تزریق _ جراحت (دیدن خون، داشتن عمل جراحی)، و پرداختن به فعالیت هایی در موقعیت های خاص (سوار شدن در آسانسور، پرواز). پنجمین طبقه فوبی های خاص، انواع محرک ها یا موقعیت ها نظیر ترس از استفراغ را شامل میشود.
دیدگاه زیستی درمان فوبی های خاص
پژوهشگران در دیدگاه زیستی، معتقدند که اضطراب مرتبط با فوبی های خاص ممکن است با نابهنجاری هایی در قشر جزیره ای قدامی ارتباط داشته باشد. این منطقه از مغز، بین قطعه های گیجگاهی و پیشانی قرار دارد و با هیجان و خودآگاهی مرتبط است. به نظر میرسد بادامه نیز که پاسخ ترس را تعدیل میکند، در فوبی های خاص نقش دارد؛ به ویژه آن هایی که از طریق یادگیری فراگیری میشوند که در آن ها، افراد محرک معینی را با هیجان ترس تداعی میکنند.
درمان فوبی خاص از دیدگاه زیستی، بر مدیریت نشانه تمرکز دارد. متخصصان بالینی که از این دیدگاه عمل میکنند، دارو ها، عمدتا بنزودیازپین ها را تجویز میکنند، اما فقط در صورتی که مراجعان آن ها به درمان های دیگر جواب ندهند. بر خلاف انواع دیگر اختلال اضطرابی، فوبی های خاص از نظر ماهیت محدودترند و از موقعیت ها عموما راحت تر میتوان اجتناب کرد. بنابراین، متخصصان بالینی فقط زمانی دارو ها را تجویز خواهند کرد که فوبی های خاص در توانایی انجام دادن فعالیت های روزانه فرد اخلال ایجاد کنند.
دیدگاه رفتاری درمان فوبی های خاص
رویکرد رفتاری به فوبی های خاص بر شرطی سازی تاکید میکند که وقتی روی میدهد که فرد یاد گرفته باشد احساس های جسمانی ناخوشایند را با نوع خاصی از محرک یا موقعیت تداعی کند. رفتار گرایان فرض میکنند که ممکن است داشتن چنین واکنش هایی ارزش انطباقی داشته باشند، زیرا این موقعیت ها، مانند روبرو شدن با مار سمی، واقعا همان هایی هستند که باید از آن ها اجتناب کنیم.
بر طبق این دیدگاه، وقتی افراد واکنش ترس مناسبی را به تمام محرک ها در آن طبقه تعمیم دهند، از جمله محرک هایی بی ضرر، نشانه ها غیر انطباقی میشوند.
دیدگاه شناختی _ رفتاری، درمان فوبی های خاص
بر طبق دیدگاه شناختی _ رفتاری، افراد مبتلا به فوبی خاص، سیستم های هشدار بیش فعال برای خطر دارند، و چون محرک های بی ضرر را اشتباه تعبیر میکنند، چیز ها را به صورت خطرناک درک میکنند. برای مثال، درک اشتباه چیز یا موقعیتی به صورت کنترل ناپذیر، پیش بینی ناپذیر، خطرناک، یا نفرت انگیز، با احساس های آسیب پذیری همبستگی دارد.
این اِسناد ها ممکن است فوبیا رایج عنکبوت ها را توجیه کنند؛ حشره ای که افراد برداشت های اشتباه و نگرانی های زیادی از آن دارند. در مقابل، در فوبیا خون _ تزریق _ جراحت، ترس و نفرت از آلودگی نقش اصلی را دارند. افراد مبتلا به فوبیا ها همچنین گرایش دارند بعد از مواجه با محرکی که از آن میترسند، احتمال پیامد خطرناک را بیش از حد برآورد کنند.
دیدگاه رشدی درمان فوبی های خاص
فوبیا های خاص ممکن است جنبه های رشدی نیز داشته باشند. کودکان خردسال گرایش دارند از چیز ها یا موقعیت هایی بترسند که بتوانند آن ها را ببینند؛ وقتی آن ها بزرگ تر میشوند، چیز هایی که از آن ها میترسند، انتزاعی میشوند (مثل«« لولو خور خوره»»).
به علاوه، کودکان بزرگ تر ممکن است چیز ها یا موقعیت هایی را که از آن ها میترسند، فاجعه آمیز تر از کودکان با همان فوبیا ها بدانند. در انتهای دیگر طیف سنی، بزرگسالان مبتلا به فوبی های خاص ممکن است نشانه ها را گزارش ندهند، بلکه در عوض اضطراب خود را اشتباها به بیماری جسمانی نسبت دهند.
جمع بندی
به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقیست! خب دوستان به پایان یکی دیگر از سری مقالات مربوط به روانشناسی سایت کارجویا رسیدیم. در این قسمت ما راجب فوبی یا فوبیا های خاص صحبت کردیم و تا حدودی با این مفاهیم آشنا شدیم. امیدوارم که لذت کافی را از خواندن این مقاله برده باشید، و تا قسمت بعد خدا یار و نگهدارتان.
لطفا نظرات خود را در رابطه با این مقاله با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای مطالعه مقالات بیشتر به لینک های زیر مراجعه شود:
دیدگاه های زیستی درمان افسردگی و دوقطبی (قسمت ۱)
دیدگاه های روان شناختی درمان افسردگی (قسمت ۲)
اختلالات اضطرابی (قسمت ۱:اختلال اضطراب جدایی)
۴ نکته راجب Depressive disorder یا اختلال افسردگی
۴ روش پژوهش در nerve physiology یا فیزولوژی اعصاب
