روانشناسی رهبران سیاسی
روانشناسی رهبران سیاسی بزرگ در طول تاریخ، تفاوت های بزرگی ایجاد کرده است. این تفاوت ها گاه مثبت و گاه نیز منفی بوده اند. مثلا شخصیت استالین در اقدامات سیاسی که او انجام داد، بسیار موثر بوده است. ما در این مقاله و مقالاتی از این دست قصد داریم تا درباره شخصیت و رفتار رهبران سیاسی و نقشی که شخصیت رهبران سیاسی بر تصمیمات بزرگ سیاسی میگذارد بحث کنیم.
اما اشتباه نکنید این به هیچ وجه یک مقاله درباره علوم سیاسی نیست، بلکه این مقاله درست به مانند سری مقالات روانشناسی اجتماعی و رفتار اقتصادی که رفتار اقتصادی مردم را به وسیله روانشناسی اجتماعی بررسی میکرد، این سری از مقالات نیز قصد دارد تا رفتار سیاسی مردم را به وسیله روانشناسی اجتماعی بررسی کند.
کاربرد روانشناسی اجتماعی در مطالعه سیاست در رشته ای به نام روانشناسی سیاسی جای گرفته است. روانشناسی سیاسی تحت عنوان ((کاربرد موارد شناخته شده روانشناسی انسان در مطالعه سیاست)) تعریف شده است. پس برای آشنایی بهتر با این مفاهیم با ما همراه باشید.
فهرست
- پنج عامل بزرگ شخصیت
- نیمرخ رهبران سیاسی
- گروه اندیشی
- جمع بندی
پنج عامل بزرگ شخصیت
اجازه دهید تا کار خود را با توضیح نحوه کاربرد نظریه روانشناسی عمومی در حوزه سیاست آغاز کنیم. یک رویکرد مطالعه روانشناسی رهبران سیاسی، بهره گیری از نظریه های عمومی شخصیت و به کارگیری آن ها در موارد شخصی است. نظریه پنج عاملی شخصیت (که پنج بزرگ نیز خوانده میشود) نسبت به سایر نظریه های شخصیت، در این زمینه بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.
بر اساس این نظریه، شخصیت متشکل از پنج بُعد اصلی روان رنجور خویی (ثبات هیجانی)، برون گرایی (با انرژی)، توافق پذیری (صمیمیت)، گشودگی به تجارب جدید و وجدان گرایی است.
پژوهش ها نشان میدهند که افراد با جهت گیری سیاسی چپ در بُعد گشودگی و افراد با جهت گیری سیاسی راست در بُعد وجدان گرایی نمرات بالاتری را به دست می آورند.
شیوه مرسوم در انجام این کار این است که از افراد میخواهند به منظور سنجش صفات شخصیتی شان پرسشنامه هایی را تکمیل کنند. اما خب نمیشود خیلی راحت از این روش در مورد رهبران سیاسی استفاده کرد.
اکثر رهبران، به ویژه اون هایی که در بالاترین سطح حکومت قرار دارند اغلب تمایلی به تکمیل همچین پرسشنامه هایی ندارند. این روش موقع بررسی روانشناسی رهبران سیاسی متوفی که کانون توجه پژوهش ها هستند، کارایی کمتری نیز پیدا میکند. به همین دلیل پژوهشگران برای بررسی روانشناسی رهبران سیاسی از روش های دیگری استفاده میکنند.
یک راه حل متداول و ممکن این است که از افرادی که به اون رهبر سیاسی خیلی نزدیک بوده اند و یا درباره اون رهبر سیاسی بسیار تحقیق کرده اند (مثل تاریخ دان ها و زندگینامه نویسان)، بخواهیم که به این پرسشنامه ها پاسخ دهند. پس از تعیین روانشناسی رهبران سیاسی به بررسی این مطلب پرداخته میشود که آیا نمرات صفات شخصیتی با ((بزرگی)) ادراک شده رهبر سیاسی رابطه دارد یا خیر (همان طور که توسط تاریخ دانان برجسته و سرشناس مورد قضاوت قرار گرفت).
نیمرخ رهبران سیاسی
یک روش متداول تر برای مطالعه روانشناسی رهبران سیاسی، تحلیل محتوا است. برخی پژوهشگرانی که از روش تحلیل محتوا استفاده میکنن بر منابع زندگینامه نویسی به ویژه متن هایی که با صفات شخصیتی مرتبطند، تمرکز نموده اند. سایر پژوهشگران به منظور بررسی سخنرانی ها و مصاحبه ها از تحلیل محتوا استفاده کرده اند.
حتی اگر متن سخنرانی ها و مصاحبه ها توسط رهبران سیاسی نوشته نشده باشد، میتواند بازتاب دقیق ویژگی های آن ها باشد، زیرا رهبران خودشان نویسندگان سخنرانی ها را انتخاب میکنند، نویسندگان سخنرانی ها مخاطبان خود را میشناسند و رهبران معمولا پیش نویس ها را بازبینی میکنند.
یکی از کسانی که در زمینه روانشناسی رهبران سیاسی پژوهش هایی داشته وینتر (۱۹۸۷) است. او سخنرانی های روسای جمهور آمریکا در مراسم افتتاحیه را بر حسب انگیزه هایشان، به ویژه پیشرفت، پیوند جویی و انگیزه قدرت تحلیل کرد. او هر سخنرانی را کدگذاری کرده و آن را در مقایسه با سخنرانی های همزمان استاندارد سازی نمود.
وینتر به بررسی اثر انگیزه رییس جمهور بر محبوبیت (که با حواشی پیروزی در انتخابات نشان داده میشود) و بزرگی ادراک شده (که با نمرات اعطا شده توسط تاریخ دانان نشان داده میشود) پرداخت.
او دریافت که محبوبیت تحت تاثیر هماهنگی میان نمرات انگیزه رییس جمهور و جامعه آن زمان قرار دارد (مثلا در یک جامعه مشکل اقتصادی وجود دارد و رییس جمهور انگیزه اش حل مشکل اقتصادی است و همین مسئله در افزایش محبوبیت رییس جمهور نقش دارد)، در حالی که عملکرد رییس جمهور متاثر از ویژگی های شخصیتی وی (جدا از آن دوره زمانی) است. انگیزش قدرت با بزرگی ادراک شده و مقیاس های سیاست گذاری متمرکز بر بحران رابطه مثبت داشت.
گروه اندیشی
رهبرانی سیاسی در بسیاری از تصمیمات سیاسی تحت تاثیر افراد پیرامون خود قرار میگیرند. مهم ترین نظریه درباره رهبران سیاسی و فرایند های گروهی، نظریه گروه اندیشی است که توسط جانیس (۱۹۷۲) مطرح شد.
طبق نظریه گروه اندیشی، شرایط خاص میتوانند به تصمیم گیری های ضعیف گروه های کوچک منتهی شوند. این شرایط شامل انسجام درون گروهی، جدایی از تاثیرات بیرونی، رهبری دستور دهنده و استرس هستند. جانیس چند ضعف را در فرایند تصمیم گیری شناسایی کرد. اول اینکه بحث های گروهی معمولا به چند گزینه (معمولا دو تا) محدود خواهند شد و تصمیمات اولیه بر اساس ملاحظات جدید ارزیابی نخواهند شد.
به علاوه، اطلاعات تخصصی مربوطه عملا بازیابی نمیشوند و به جای قضاوت درباره اطلاعات بر اساس موثق بودن آن ها بیشترین اهمیت به اطلاعاتی داده میشود که موید تصمیمات اولیه هستند. این فرایند ها در نهایت به وضعیتی منتهی میگردند که تصمیمات ضعیفی در آن اتخاذ میشود و مطمئنا محتمل تر از چیزی است که شهروندان از دولت خود انتظار دارند.
جمع بندی
ما در این مقاله راجب روانشناسی رهبران سیاسی بحث کردیم و دانستیم که تصمیمات رهبران سیاسی تحت تاثیر عواملی مثل شخصیت و همچنین افرادی که به عنوان مشاور اطراف آن ها قرار دارند میباشد.
همچنین دانستیم که برای بررسی شخصیت رهبران سیاسی از آزمون هایی مثل آزمون پنج عاملی شخصیت استفاده میکنند و یا از روش هایی مثل تحلیل محتوا استفاده میکنند که شامل بررسی سخنرانی ها و مصاحبه های رهبران سیاسی است. به همین منظور رهبران سیاسی و سازمان های امنیتی همیشه تعدادی متخصص در زمینه روانشناسی سیاسی دارند تا در مورد مسائل مربوط به شخصیت رهبران سیاسی و یا رقبای سیاسی شان به آن ها مشاوره بدهند.
نظرات خود را در مورد این مقاله با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای مشاهده مقالات بیشتر به لینک های زیر مراجعه شود:
همرنگی با جماعت و ۳ تا از دلایل آن
۴ نکته درباره روانشناسی اجتماعی و رفتار اقتصادی
۳ حوزه عمده نظریه های روانشناختی اجتماعی
روانشناسی رفتار رای دهندگان و ۳ نکته درباره آن
